Bone Records: Muziek op röntgenfoto’s — het ultieme Sovjet underground vinyl.
In de voormalige Sovjet-Unie was westerse muziek verboden. Toch wilden jongeren en muziekliefhebbers niets liever dan Elvis, jazz en rock-‘n-roll horen. Hun creatieve oplossing? Bone Records: illegale grammofoonplaten geperst op oude röntgenfoto’s.
Waarom röntgenfoto’s?
Omdat vinyl schaars was en de overheid streng controleerde wat je mocht bezitten. Afgedankte röntgenfilms van menselijke botten werden omgetoverd tot flexibele, goedkope platen — vandaar de bijnaam “bone records”.
Deze platen waren handgemaakt, met een primitieve techniek, en gingen niet lang mee. Toch betekenden ze vrijheid: een geheime soundtrack van rebellie en hoop, verborgen op een stukje doorzichtige film met silhouetten van ribben en botten.
Wat stond erop?
Westerse rock-‘n-roll, jazz, blues en pop die officieel niet mochten bestaan. Soms ook Sovjet-gezongen liedjes of amateuropnames, maar vooral het geluid van het ‘verboden Westen’.
Hoe werden ze gemaakt?
Er werd met speciaal aangepaste apparatuur op röntgenfilms gesneden en geperst, vaak in kleine illegale ateliers in steden als Moskou en Leningrad. De kwaliteit was krakend en kwetsbaar, maar de boodschap was glashelder: muziek laat zich niet tegenhouden.
Op dit plaatje een kopie van een plaat van louis Prima Hey Boy, Hey Girl. Het plaatje is behoorlijk beschdigd omdat het materiaal kwetsbaar is, maar al met al nog goed te beluisteren.